مبانی و طراحی ورودی ها در معماری

 

چکیده:

ورودی یکی از عناصر فضایی خیلی مهم در معماری است که نقطه شروع رابطه مخاطب با اثر است. بنابراین ورودی (چه در واحدهای تجاری، ساختمانها، مساجد و …) مشخصا باید خصوصیاتی از آشنا بودن، آشنا کردن، قابلیت دیده شدن تا دعوت کنندگی را در خود داشته باشد. (خاکی، 1384)

ورودی بیانگر هویت بناست و عاملی است در جهت شاخص و خوانا نمودن (متمایز کردن) بنا در سطح شهر و در برابر سایر واحدهای معماری. پس شناسایی فاکتورهای تأثیرگذار در ورودی ها بر الگوهای رفتاری افراد، می تواند ما را در رسیدن به اهدافمان یاری نماید. این اهداف برای کارفرمایان و صاحبان واحدهای تجاری می تواند همان شاخص و متمایز نمودن بنا در بدنه شهری یا جلب افراد به خرید از این مکان و حتی خرید بیشتر از آنجا باشد. و از نیازهای خود معماری فضا، در نظر گرفتن ابعاد و اندازه های انسانی با ابعاد و اندازه های فروشگاه و حجم افرادی است که قرار است از آن وارد یا خارج شوند، اطلاعاتی که باید به کاربران داده شود یعنی ورودی بگوید که اینجا چه خبر است. و در واقع تابلوی باشد از آنچه که در داخل اتفاق می افتد، در کنارش نیز اطلاعات جانبی ای (مثل: پوسترهای تبلیغاتی، روزنامه و …) را در اختیار افراد قرار دهد. از نیازهایی که ورودی ها باید برای کاربران تأمین کند، راحتی دسترسی به اطلاعات، فضاها، وسایل و امکانات (چرخ دستی، سبد، …) می باشد.

با توجه به آنچه که در بالا گفته شد از ضعف های طراحی محیطی و معماری امروز اینست که کمتر به مسئله ورودی ها و اهمیت آنها در بناهای معماری و حتی آنچه که باید در یک فضای ورودی وجود داشته باشد، توجه شده است بدین ترتیب برای حل این مشکل، یا ضعف طراحی محیطی و معماری، باید روی آن کار تحقیقاتی انجام شود.

با توجه به نتایج حاصله از مصاحبه ها ورودی به  عنوان واحدی از فضای معماری اولین چهره ای است که به مخاطب عرضه می شود، و همه اطلاعات را سعی می کند که به مخاطب بدهد، بنابراین عاملی است که برای افراد تعیین و تکلیف می کند. پس برای ورودی می باید طیف ورود را تعریف کرده که در بعضی قسمتها بنا به نیاز سلسله مراتب ورود را در آن اعمال کرد.

در زیر اطلاعاتی را که باید یک ورودی به مخاطب بدهد و فضاهایی که باید در ورودی ها در نظر گرفته شود آماده است:

اطلاعاتی را که باید یک ورودی بدهد:

1- اطلاعات خصوصیات ریز فضا؛ که چه چیزی در کجا عرضه می شود، چه اتفاقی در کجا می افتد و…

2- کیفیات اطلاعات؛ اطلاعات در مورد دسترسی به مواد مورد نیاز در هر قسمت (قسمت لبنیات، مواد پروتئینی و …)

3- اطلاعات جانبی؛ از قبیل پوسترهای تبلیغاتی، روزنامه های روز و …

فضاهایی که می باید در ورودی ها در نظر گرفته شود:

1- فضاهای عملکردی؛ قسمت های حرکتی

2- عناصر شکلی؛ یعنی یک جدار شفاف و Transparent برای ورودی ها

3- فضاهای جانبی؛ شامل بخش انتظامات، حراست و کنترل

4- فضاهای خدماتی؛ مثل فضاهای انتظار برای پیرمرد و پیرزن ها، فضای بازی کودکان و…

و در بخش طراحی نیز سعی شده است نتایج حاصله گفته شده در قسمت بالا اعمال شود.

 

طرح و تدوین مسئله پژوهش                                                       Proposal

حوزه مورد مطالعه :            رفتار شناسی عمومی

موضوع:                              تأثیر عناصر محیطی ورودی فضاهای عمومی، در الگوهای رفتاری

هدف از انجام مطالعه:               شناسایی عواملی که مسئله را بوجود می آورند( یعنی عناصر محیطی     

         ورودی ها چگونه در رفتار افراد تاثیر گذارند)

لزوم و کاربرد انجام پژوهش        الف) شناساندن فضاها به افراد بگونه ای که بتوانند شخص و عمومی

در حیطه طراحی صنعتی:                  بودن آن ها را تشخیص دهند.

                                          ب) طراحی ورودی محیط بر حسب نوع کارکردهای آن.

                                          ج) معرفی صحیح یک فضای عمومی به کمک ورودی آن فضاها.

خلاصه اطلاعات در مورد  موضوع:

عوامل بسیار گوناگونی از جمله مصالح و امکانات فنی، شیوه معیشت، فرهنگ، نیازها و خواسته های استفاده کنندگان یا سازندگان در شکل دادن به هر فضای معماری نقش دارند. بنابراین، بناها، که غالبا در تطابق با شرایط زیستی شکل گرفته اند، منعکس کننده برخی از روابط و الگوهای رفتاری و اجتماعی و نحوه استفاده از فضا هستند.  وجود ارتباط گسترده و چند جانبه بین انسان و فضای زیست او موجب شده که رابطه ای کما بیش معنوی (غیر فیزیکی) بین انسان با محیط زندگی او پدید آید. به همین سبب هر فضای معماری یا شهری نشان دهنده بعضی خصوصیات فرهنگی، قومی است که برخی از افکار، عقاید، خواسته ها و رفتارهای فردی و اجتماعی را نشان
می دهد.

 

سؤال پژوهش:            

چه تأثیری بین عناصر محیطی ورودی فضاهای عمومی در الگوهای رفتاری افراد وجود دارد؟

تعریف کلید واژه ها:                  عناصر محیطی: فاکتورهای تأثیر گذار از جانب محیط ( مانند رنگ،

 نور، ابعاد و اندازه های فیزیکی فضا، المانها و… )

                                            ورودی فضا: فضای ورودی ضمن آنکه یک جزء از فضای هر واحد

 معماری است، فضایی است که خود از اجزایی تشکیل شده است.

                                           فضای عمومی: گافمن (1971) در تحلیلی گسترده چند نوع قلمرو عمومی را توصیف کرده است، یکی از این انواع فضایی عمومی است که افراد یا گروه ها می توانند موقتاً ادعای مالکیت آن را داشته باشند. (نمازیان، 1382)

فضاهای عمومی را می توان به چند دسته تقسیم کرد: تفریحی، فرهنگی، آموزشی، تجاری و …

الگوهای رفتاری: بارکر (1968) ؛ در الگوی رفتاری، انسان موجودی رفتار محور است، این رویکرد کنشگرایانه بر وابستگی های محیطی به مثابه عوامل تعیین کننده رفتار تاکید و تلاش می کند آن ها را شناسایی و در طراحی محیط لحاظ کند. (نمازیان، 1382)

 

 

نظریه ها:                          بین عناصر محیطی ورودی فضاهای عمومی و الگوهای رفتاری افراد  

 رابطه مستقیم وجود دارد.

محدودیتها و مشکلات:           عدم درک مسئله از طرف مردم

منابع مورد نیاز :                    1- روانشناسی محیطی و کاربرد آن

2- روانشناسی احساس و ادراک

3- محیط و رفتار اجتماعی

4- روانشناسی معماری

5- مبانی فلسفی و روانشناختی اداراک فضا

6- فضاهای ورودی

روشها و تکنیکهای پژوهشی

مورد استفاده:                          1- مطالعات کتابخانه ای

                                             2- مطالعه آزمایشگاهی

                                              3- مشاهده و یادداشت برداری، عکاسی یا فیلمبرداری

                                              4- نظر سنجی (مصاحبه)     

[wpdm_file id=76]

Pass : www.iranomran.com

آرشیو عکس های ورودی بسیار زیا ببینید

[nggallery id=72]