تغییرات مهم در ویرایش 4 آئین نامه 2800 زلزله دکتر زاهدی

 

تغییرات مهم در ویرایش 4  به نقل از  دکتر زاهدی در" سمينار تغييرات ويرايش 4 استاندارد 2800 و تاثير آن بر طراحي سازه هاي بتن آرمه "

تغییرات خیلی اساسی در این ویرایش از 2800 صورت نگرفته، تقریبا همان هایی که تا حدی از قبل مشخص بود که بالاخره از طریق آخرین نسخه های ASCE و آیین نامه های فولاد و بتن آمریکا به 2800 ما هم راه پیدا خواهد کرد در حال شکل گیریست .

این ویرایش از 2800 در دست بررسی میباشد و طبق گفته جناب دکتر زاهدی تا انتهای امسال به چاپ خواهد رسید و البته ایشون اصرار داشتن بفرمایند که هنوز خیلی از مباحثی که در این سمینار میفرمایند به قطعیت نرسیده و تنها در حال بررسیست که بعد از اجماع نظر اعضای کمیته تدوین به چاپ برسد.

– در این ویرایش علاوه بر دو روش استاتیکی معادل و دینامیکی خطی، روش استاتیکی غیر خطی هم در حال بررسیت که به عنوان روش اختیاری برای تحلیل سازه های نو درج شود

– روش استاتیکی معادل:V=C.W

– وزن لرزه ای( W )

که W=D+x%L که سهم بار زنده قبلا بنا به مسکونی و تجاری بودن سازه 20% یا 40% بوده که در این ویرایش از آیین نامه کمتر از قبل خواهد شد.(سهم باز زنده از آن جهت است که در هنگام زلزله بار های زنده جابجا می شوند و بنابراین سهم کوچکی از بار زنده در وزن لرزه ای سازه موثر خواهد بود که البته همین سهم اندک جدیدا در آیین نامه های خارجی به طور کامل صرفنظر شده است)

– ضریب زلزله C=ABI.p/R

که p یا "رو"، ضریب نامعینی سازه ایت که اگر در سازه در جهت بار زلزله از حداقل دو سیستم مقاوم برشی(مهاربند یا دیوار برشی) به صورت متقارن در دو سمت پلان استفاده شده باشد مقدار این ضریب برابر 1 است و در غیر این صورت برابر 1.2

در سازه هایی که برش به وسیله هسته برشی در مرکز پلان تحمل میشود مقدار این ضریب برابر 1 میباشد یعنی در این حالت سازه برابر 20% بیشتر نیروی زلزله طرح می شود.

– طیف طرح B:

در این آیین نامه برای تعیین B و شتاب پایه زلزله گفته شده است که احتمالا از طیف طرح با احتمال یکنواخت و به صورت مطالعه موردی برای شهر تهران ارائه خواهد شد

همچنین در طیف بازتاب 2800 تفاوت حوزه دور و نزدیک دیده دهش است که تاثیر قابل توجه ای روی طیف بازتاب در پریود های سازه های بلند خواهد گذشت(قبلا در جهت اطمینان طیف 2800 فقط برای حوزه نزدیک و به صورت تک منحنی ارائه می شد)

رابطه تعیین ضریب بازتاب در حوزه دور: B=(1+S)Ts/T

رابطه تعیین ضریب بازتاب در حوزه دور: B=(1+S)[(Ts/T)^(2/3)].N

برای طیف طرح در حوزه نزدیک یک ضریب اضافی N در مقادیر بخش نزولی طیف ضرب می شود.

– پریود T:

در آیین نامه های جدید نگرش بیشتر به استفاده از پریود محاسباتی است تا پریود تجربی بنابراین تبصره موجود در 2800 که اشاره به استفاده از پریود تجربی به جای پریود محاسباتی در صورت کمتر بودن از 1.25 برابر پریود محاسباتی بود به 1.4 برابر افزایش پیدا خواهد کرد تا مهندسین بیشتر پریود محاسباتی را ملاک طراحی قرار دهند تا پریود تجربی.

–ضریب رفتار R: (بحث اصلی تفاوت این آیین نامه با قبل قسمت ضریب رفتار ها میباشد )

در این ویرایش برای اولین بار اجازه داده شده که ضریب رفتار تنش مجاز 1.4 برابر ضریب رفتار حالت حدی معرفی شود که جهت هم اهنگ کردن آیین نامه با روند جهانی در این زمینه میباشد.البته در فرم اولیه این آیین نامه ضریب رفتار تنها برای تنش مجاز Ru آمده و برای محاسبه ضریب رفتار حالت حدی میبایست بر 1.4 تقسیم شود که البته قرار است برای همه سیستم ها سه ستون یکی برای ضریب رفتار تنش مجاز در سازه فولادی-ضریب رفتار حالت حدی برای سازه فولادی و دیگری ضریب رفتار سازه بتنی ارائه شود.اونطور که متوجه شدم ضریب رفتار سازه ها در حالت تنش مجاز با قبل فرق چندانی نکرده و فقط در حالت حدی 1.4 برابر می شوند.

در این ویرایش سیستم های ساختمانی مجاز به موارد بسیار وسیعی گسترش داده شده و تقریبا برای همه نوع سیستمی ضریب رفتار قابل استفاده بیان شده است از قبیل:

دیوار برشی با مصالح بنایی

دیوار برشی فولادی ویژه

دیوار برشی مرکب فولادی

سازه بتنی با دیوار برشی فولادی

مهاربندی های کمانش ناپذیر

و انواع سیستم های دوگانه و…

همچنین در جدول ارائه شده برای ضریب رفتار همه نوع سیستم ها دو ستون کنار ضریب رفتار برای امگا و دیگری Cd آورده شده که همزمان برای همه نوع سیستم سازه ای مجاز مقدار این دو ضریب هم به طور مجزا آورده شود و جدول کامل تر از قبل شود (قبلا مقدار ضریب Cd=0.7R انتخاب میشدکه عبارت است از ضریب بزرگنمایی تغییر مکان غیر ارتجاعی به ارتجاعی سازه بخصوص برای کنترل دریفت بوده است)

همچنین ضریب امگا صفر که در حال حاضر در فصل 10-3 مبحث دهم برای چند نوع سیستم به طور مثال آورده شده دراین جدول به صورت کامل تر برای همه نوع سیستم ها آورده شده است.

منحنی توزیع بار جانبی زلزله در روش استاتیکی معادل:

در ویرایش گذشته توزیع بار جانبی به صورت مثلثی معکوس بوده با لحاظ نیروی شلاقی به صورت بار متمرکز در تراز طبقه بام بوده که البته در این ویرایش نیروی شلاقی حذف شده و برای توزیع بار جانبی توزیعی شبیه به منحنی با رابطه ای متفاوت استفاده شده است که در آن ضریبی K آمده که برای سه حالت مقادیر متفاوت تعریف شده است.

–روش دینامیکی خطی:

این روش با قبل تفاوت چندانی نکرده و تنها در ترکیب مد ها یکسری تعریف جدید وارد شده و در کلیت فرقی نکرده که در این سمینار هم به اندک تفاوت ها اشاره ای نشد.

–معرفی روش ساده شده برای آنالیز ساختمان های کوتاه (بین 3 تا 5 طبقه)

در این قسمت سعی شده ابتدا الزامات معماری خاص جهت ساده سازی پلان و پرهیز از پیچیدگی برای ساده سازی ساختمان های نسبتا کوتاه درون شهری پیشنهاد شود که در دست بررسی میباشد .

–سازه های غیر ساختمانی

از جمله تفاوت های این ویرایش از 2800 کامل تر شدن بحث مربوط به چگونگی طراحی سازه های غیر ساختمانی از قبیل ضریب رفتار آنها شده است که در این قسمت سازه های غیر ساختمانی به دو دسته:

سازه غیر ساختمانی مشابه ساختمان (مثل سازه خنک کننده کلینکر کارخانه سیمان) و سازه غیر ساختمانی غیر مشابه ساختمان همانند برج های هوایی،مخازن،دودکش،برج خنک کننده و برج های مخابراتی و … ارائه شده است . همچنین به نکات لازم برای طرح اجزای غیر سازه ای مثل موارد نگهدارنده آسانسور ها و یا موتورخونه ها اشاره شده است .

اما در انتها آنچه که بیشتر از همه مباحث اعم تغییرات صورت گرفته در 2800 موضوع بحث این سمینار جالب توجه بود، افق دید باز دکتر زاهدی به عنوان طراح و محاسب قدیمی ساختمان ها و استاد این حرفه و از اولین تدوین کنندگان آیین نامه از سال 66 تا الان بود که در جواب سوالات طراحان و مهندسان محاسب که به نوعی میخواستند با پیچیدگی های خاص طراحی، اشکالاتی به 2800 بگیرند که ایشون با رویی خندان فرمودند که "اصلا چه کاریه که ما اینقدر بحث رو برای خودمون پیچیده کنیم . همواره سعی در ساده کردن مساله داشته باشیم و نه بی خود پیچیده کردن"

منبع :نظام البرز